Art Brut-Η Τέχνη Του Περιθωρίου

Μιλούσα με έναν φίλο σήμερα ο οποίος μου ανέφερε τον Adolf Wolfli και τον Henry Darger, τα έργα τους και την Art Brut ή Τέχνη του Περιθωρίου.

Η Τέχνη του Περιθωρίου έχει να κάνει με καλλιτεχνικά έργα τα οποία έχουν δημιουργηθεί απο ανθρώπους που δεν είχαν επαφές με τους «καλλιτεχνικούς κύκλους».

Ο Ελβετός Adolf Wolfli (1864-1930) ήταν ο πρώτος που έγινε γνωστός ως καλλιτέχνης του περιθωρίου και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως έγκλειστος φρενοκομείου (η φωτο δίπλα είναι έργο του) μετα απο διάγνωση σχιζοφρένειας (είχε συλληφθεί δύο φορές για σεξουαλική παρενόχληση αγοριών). Ο Andre Breton  τον τοποθέτησε ανάμεσα στους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Η αυτοβιογραφία του Wolfli ξεπερνά τις 25.000 σελίδες και τις 1.600 εικόνες στις οποίες μπερδεύονται πραγματικά περιστατικά και φανταστικές ιστορίες διακοσμημένα με μουσικές νότες τις οποίες διάβαζε και έπαιζε με μια χάρτινη τρομπέτα ενω ενας σημαντικός αριθμός Γερμανών συνθετών τα έχουν κυκλοφορήσει σε δίσκους τους.

The Adolf Wolfli Foundation: http://www.adolfwoelfli.ch/index.php?c=e&level=17&sublevel=0

 Ο Αμερικανός Henry Darger (1892-1973) ζούσε στο Σικάγο δουλεύοντας ως επιστάτης αλλά έγινε διάσημος μετά τον θάνατό του οταν ανακαλύφθηκε στο διαμέρισμά του ένα χειρόγραφό του, 15.143 σελίδων, στο οποίο αφηγούνταν τις ιστορίες των φανταστικών ηρωίδων, Vivian Girls, με κείμενα αλλά και με εικόνες ζωγραφισμένες με νερομπογιές.

Εζησε με τον πατέρα του μεχρι το 1905, οπότε και έμεινε ορφανός, για να εγκλειστεί σε ίδρυμα ως καθυστερημένος μετά απο μία διαγνωση «οτι η καρδιά του δεν ήταν στην σωστή θέση» ενω μια άλλη διαγνωση έλεγε απλά «αυνανισμός»…(οκευ…ωραία χρόνια τότε…) Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έκανε θορύβους (κάτι ανάλογο με το σύνδρομο Touret) που ενοχλούσαν τους γύρω του. Λόγω των άσχημων συνθηκών και των βασανιστηρίων στο ίδρυμα, ο Henry κατάφερε να δραπετεύσει και να πιάσει δουλειά σε ένα νοσοκομείο στο οποίο θα εργαζόταν για τα επόμενα 50 χρόνια. Κατά τα άλλα, πήγαινε έως και 5 φορές στην εκκλησία κάθε μέρα, ενω μάζευε και αποθήκευε πράγματα απο τα σκουπίδια.

Τα Vivian Girls, απο το πιο γνωστό βιβλίο του In The Realms Of The Unreal, ζούν σε έναν μεγάλο πλανήτη γύρω απο τον οποίο περιστρέφεται η Γή και κατοικείται απο Χριστιανούς (κυρίως Καθολικούς). Τα κορίτσια πέρνουν μέρος στην εξέγερση εναντίον του καθεστώτος της παιδικής σκλαβιάς (ο ιδιος ονειρευόταν να κάνει ένα ίδρυμα προστασίας παιδιών) και καταλήγει σε εναν περίπλοκο μύθο. Στην αυτοβιογραφία του, The History Of My Life, αναφέρει πως άρχισε να γράφει τα Vivian Girls οταν έχασε το απόκομα της εφημερίδας με την φωτογραφία της πεντάχρονης Elsie Paroubek η οποία στραγγαλίστηκε και ο δολοφόνος της δεν βρέθηκε ποτέ. (O ψυχαναλυτής John McGregor, βασισμένος στις βίαιες απεικονίσεις που ζωγράφιζε στα βιβλία του ο Darger, ισχυρίστηκε πως εαν ο Darger δεν  ήταν ο δολοφόνος της Paroubek, τότε είχε το μυαλό ενός serial killer). 

Η συνέχεια αυτού του βιβλίου ήταν 10.000 χειρόγραφες σελίδες με τίτλο Crazy House: Further Adventures in Chicago, η ιστορία ενός στοιχειωμένου σπιτιού που κατοικείται απο φαντάσματα ή δαίμονες και έχει δική του συνείδηση, στο οποίο χάνονται κάποια παιδιά για να βρεθούν αργότερα άγρια δολοφονημένα.

Στο Παζάρι Τέχνης Του Περθωρίου Της Νεας Υόρκης που διοργανώνεται κάθε Γενάρη, τα έργα του είναι απο τα πιό ακριβά. Ο ίδιος, έγινε γνωστός χάριν στις προσπάθειες των ανθρώπων που τον γνώριζαν, ωστε να περισωθεί το έργο του.

Περισσότερα εδω: http://www.saraayers.com/darger.htm

οι απεικονίσεις του: http://www.hammergallery.com/Artists/darger/Darger.htm